Laadinfra in Gebiedsgerichte aanpak Pilot Beatrixhaven
Wat kun je als ondernemer doen in de energietransitie?
‘Wacht niet af, want de trein rijdt’, aldus voorzitter Jan Jansen van Stichting Ondernemers Beatrixhaven en directeur Energie bij Sibelco, over de energietransitie tijdens de sessie van 12 juni over laadinfrastructuur en de overstap naar elektrisch rijden ten overstaan van ondernemers van industrieterrein Beatrixhaven. ‘Begin klein en ga het gesprek aan met je buurman’, is het advies van Ron Bissels, kwartiermaker van de pilot Beatrixhaven, expert laadinfra en gastheer. ‘En vraag ons advies. Daar zijn we voor’.
In de energietransitie komt er veel op ondernemers af. ‘De piketpalen zijn 2030 en 2050’’, zegt Jan Jansen, ‘waarbij 2050 ver weg is en 2030 al moeilijk genoeg. Maar blijf niet hangen in wat niet kan. Tegelijk is mijn ervaring dat er veel denkkracht bij bedrijven is, er genoeg good practices voorhanden zijn en een grote behoefte om kennis te delen, ook in de Beatrixhaven’. Ook tweede kwartiermaker Jacko D’Agnolo heeft die ervaring: ‘veel bedrijven zijn vanuit interne processen al bezig, maar lopen tegen de randvoorwaarden aan, zoals de werking en belemmeringen van het huidige elektriciteitsnet. Dat kunnen ze niet alleen oplossen, daarbij kunnen wij helpen. De infrastructuur moet absoluut voorrang krijgen en oplossingen moeten binnen twee jaar gerealiseerd kunnen worden.’
Bedrijven op industrieterrein Beatrixhaven krijgen een energiescan aangeboden. Samen met reeds bestaande data levert deze scan belangrijke informatie op voor de inrichting van concrete oplossingen.
Wat is laadvraag in Beatrixhaven?
Marise Meijer en Pieter van Kerkhof zijn onderdeel van de Vliegende Brigade in het kader van de Nationale Agenda Laadinfra. Het doel: laden moet net zo makkelijk worden als het laden van je telefoon. De Vliegende Brigade ondersteunt bedrijventerreinen in hun opgave in de energietransitie. Een belangrijke basis voor hun ondersteuning zijn de prognoses die zij maken op basis van de bestaande situatie. De miljoen logistieke voertuigen in Nederland zijn verantwoordelijk voor 18% van de CO2-uitstoot. Nu zijn er 0,3 elektrisch. In 2030 worden 24 duizend e-trucks en 225 duizend e-bestelbussen verwacht, oplopend naar 113 duizend e-trucks en 1,1 miljoen e-bestelbussen in 2050.
De Beatrixhaven is nu standplaats voor 4 e-trucks en 19 e-bestelbussen. Totaal voor Maastricht is dat 13 respectievelijk 79. Dat loopt voor de Beatrixhaven op tot 23 en 115 in 2030, totaal in Maastricht 73 en 488. De totale elektriciteitsvraag voor laadinfra gaat daarmee van 1 naar 4 megawatt.
Een aanwezige ondernemer geeft aan dat de meeste vervoerders van buiten komen en dus ook een laadvraag zullen hebben. Het onderstreept het belang van het verzamelen van data. Dus alle aanwezigen worden opgeroepen de enquête in te vullen. Je nu al oriënteren op elektrisch vervoer: Stappenplan Elektrisch Rijden: Op weg naar ZES.
Netcongestie
Behalve de laadvraag zullen ook andere bedrijfsprocessen vanwege de energietransitie om meer elektriciteit vragen. Het betekent dat er meer hoger voedende netpunten nodig zullen zijn, vertelt relatiemanager elektrisch vervoer Jean Corten van Enexis. Belangrijke tip: vraag aansluiting nu al aan (wachttijd 60 tot 70 weken), ook al is capaciteit niet beschikbaar. Dan kun je meteen van start als capaciteit er wel is.
Welke mogelijkheden zijn er om huidige netcongestieproblemen te verkleinen:
- Bedrijven kunnen individuele afspraken te maken, waarbij het bedrijf een financiële vergoeding van Enexis ontvangt voor de mogelijkheid de capaciteit van het bedrijf tijdelijk te verlagen om zo ruimte te creëren op het net.
- Tevens kan bij meerdere bedrijven achter hetzelfde station gekeken worden naar de gelijktijdigheid van pieken om zo met Enexis en bedrijven onderling afspraken te maken deze piekmomenten beter te verdelen.
- Ook de inzet van batterijen op het net wordt besproken, hetgeen haalbaar is als dit netneutraal gebeurt.
- Batterijen kunnen ook een onderdeel zijn van een energiehub. Dit is een slim decentraal systeem waarmee je mogelijkheden creëert voor lokale afstemming rond lokale opwek, opslag en verbruik tussen een cluster van bedrijven. Met een dergelijke opzet kan netcongestie worden vermeden of opgelost. Om die reden is het belangrijk dat bedrijven onderling informatie over verbruik met elkaar delen.
Op dit moment doet Enexis ervaring op binnen drie energiehub-pilots. Wetgeving en bestaande contracten staan dergelijke oplossingen nu nog in de weg, maar er wordt hard gewerkt aan aanpassing van regels. Die worden eind dit jaar, begin volgende jaar verwacht.
De overstap naar elektrisch rijden
Het verduurzamen van je wagenpark zorgt bij ondernemers vaak voor onzekerheid, stelt logistiek makelaar Mark Luikens. Ondernemers kunnen verschillende motieven hebben om de stap te zetten: ze zijn intrinsiek gemotiveerd; klanten of de omgeving vragen erom; overheidsmaatregelen maken het noodzakelijk; het levert financiële voordelen op. Dat laatste is steeds vaker het geval. Je kunt het zelf berekenen met de Total Cost of Ownership (TCO) die de totale kosten van een product geeft: vanaf het moment van aankoop tot het moment van verkoop. Ook de gebruikskosten worden meegenomen in de berekening, zoals onderhoudskosten, verzekeringskosten en brandstofkosten.
Mark en zijn team kunnen daar ook bij helpen, ook met een EV-scan die kan laten zien wat praktisch en financieel haalbaar is op basis van de behoefte van jouw bedrijf.
De beschikbaarheid van e-bestelbussen is groot, die van e-trucks wordt steeds groter, ofschoon het bereik vaak nog een probleem is. Mark constateert wel een enorme sprong in de techniek op dit gebied, ook de accu wordt steeds lichter. De verbruikskosten zijn lager, maar de aanschaf ligt nog steeds veel hoger. Wel zijn er allerlei financiële voordelen: subsidie; fiscale voordelen (milieu investeringsaftrek, motorrijtuigenbelasting, lage vrachtwagenheffing). In nabije toekomst worden benzine en diesel duurder.
Optimale laadstrategie
‘Laadinfra mag geen belemmering vormen voor de overstap naar elektrisch vervoer. Dat is het uitgangspunt van het landelijke en Maastrichtse beleid’, vertelt Ron Bissels. De prognose is dat 65% van de laadcapaciteit in woonwijken nodig is, 30% bij bedrijven en slechts 4% onderweg voor snelladen. Bij de realisatie gaat de gemeente Maastricht ervan uit dat 3/4 van het totaal van 8500 benodigde laadpunten door bedrijven en particulieren wordt gerealiseerd. Bedrijven met parkeerplaatsen realiseren zich vaak nog niet de noodzaak, ‘we zijn toch geen tankstation?’, maar vanaf 2025 regelt het bouwbesluit dat nieuwe en bestaande gebouwen met parkeerplekken laadinfra moeten hebben. Aanbieders van laadinfra zijn er genoeg, het is een volwassen markt.
Voor logistiek laden ligt de situatie nog wat anders. Prognoses laten zien dat de voorkeur ligt om 90% op eigen terrein te laden en 10% onderweg. Laden op eigen terrein is het minst complex om aan te leggen en in combinatie met zonnepanelen op het bedrijfsdak ook het goedkoopst. Maar waar je wilt laden is afhankelijk van het profielprofiel. Daarom pleit Ron voor een optimale laadstrategie en omdat het een puzzel is, zegt hij: ‘begin klein, ga een partnership aan en laat je door ons adviseren.’
