Samen focussen op wat wél kan! Energieopslag de grote uitdaging
"Het zijn turbulente tijden", zei wethouder Duurzaamheid en Mobiliteit èn kersverse voorzitter van MEA John Aarts tijdens de MEA-kennissessie op 22 september 2022, "maar die zijn van alle tijden en dat leert ons dat er ook altijd oplossingen zijn. Daarom durf ik optimistisch te zijn". En op basis van de voorbeelden die voorbijkwamen, is dat optimisme gerechtvaardigd.
Een van de grote vraagstukken rond de energietransitie voor de komende jaren is hoe energie op- geslagen kan worden, want energie wordt vaak opgewekt wanneer de energieafname niet piekt. Dat is in de kern ook het probleem dat leidde tot de stop die TenneT in juni afkondigde: er is tijdelijk geen ruimte voor nieuwe aansluitingen ( >3x80A). En dat terwijl het net slechts 10% van de dag vol zit. Thijs van Dael van Enexis maakte duidelijk dat er voor de korte termijn gekeken wordt naar de flexibiliteit-ruimte in de contracten van grote afnemers. Want daar zit vaker te veel ruimte in. Naast het uitbreiden dan wel optimaliseren van de infrastructuur moeten we samen (bedrijven & netbeheerder) ook ruimte vinden door het lokaal matchen van opwek en afname en het afstemmen van het piekvermogen. Zoiets zou vorm kunnen krijgen in ‘energyhubs’. Op dit moment loopt er al een succesvolle ‘hub’-pilot op Schiphol, maar ook in Limburg zijn er al de eerste initiatieven.
Bedrijven delen oplossingen die wel kunnen
Directeur Ferdinand Koster van Sappi Maastricht vertelde over de e-boiler die nu naast de WKK ingezet wordt om stoom op te wekken. Wanneer het E-tarief hoog is loont het om met de gasgestookte WKK stoom én elektriciteit op te wekken (en deze te verkopen op de markt). In tijden wanneer het elektriciteitstarief laag is, is de inzet van de E-boiler en daarmee het verbruiken van elektriciteit ten behoeve van eigen stoom-opwek heel gunstig. De inzet van de E-boiler leidt bovendien tot een CO2-reductie van 55%. De rol van energie wordt voor producerende bedrijven steeds groter en daarom pleit Ferdinand ervoor dat bedrijven energie onderdeel maken van hun kernproces, naast personeel en grondstoffen. Een tweede advies: benoem een energiemanager!
Gastheer Ralph Jacobs, manager facilities bij Medtronic, bevestigde de oproep om een energiemanager te benoemen door aan te geven dat bij zijn bedrijf specifieke kennis op het terrein van energie ontbreekt, terwijl die wel noodzakelijk is. Medtronic heeft de ambitie in 2035 CO2-neutraal te opereren, ook omdat steeds meer afnemers dat van Medtronic verlangen. De forse stijging van de energiekosten maken deze ambitie niet makkelijker. Door te werken aan oplossingen rond mogelijke opwek en het constant focussen op energiebesparing hoopt Medtronic de duurzame ambitie toch waar te maken.
Jan Jansen, binnen Sibelco verantwoordelijk voor duurzaamheid en operational excellence, vertelde over diverse pilots: om de energiebehoefte in te vullen en de CO2-uitstoot te reduceren. Mooie voorbeelden van innovatieve pilots zijn een zandbatterij van basalt waarin elektriciteit in de vorm van warmte kan worden opgeslagen, maar ook een elektrische droger om producten met de juiste vochtigheidsgraad te kunnen leveren. Sibelco gelooft en investeert in allerlei vormen van hernieuwbare energie (denk ook aan waterstof). Daarmee kunnen in de toekomst grote stappen gezet worden. Maar het loont uiteraard ook om nu al te kijken naar de actuele productieprocessen en de specificaties van producten: tast tijdens het gesprek met de klant af of er enige rek zit in de specificaties, zoals het vochtgehalte van het product. Elke procent kan een flink verschil in je energieverbruik betekenen. Door hier scherp op te sturen kun je leveren tegen de laagst mogelijke energiekosten.
Samenwerking is nodig voor een duurzame toekomst
In de zoektocht naar duurzame oplossingen is het wel noodzakelijk dat bedrijven samenwerken. Enerzijds om ervoor te zorgen dat we de infrastructuur zo optimaal mogelijk benutten, anderzijds omdat bedrijven -groot en klein- elkaar kunnen helpen op het gebied van kennis- & ervaringsdeling rond energiebesparing, opwek en opslag.
Ook Edward Goessens, voorzitter van de Samenwerkende Industrieterreinen Maastricht (SIM) bevestigde het grote belang van samenwerking in zijn toelichting op de plannen rond een Maastrichtse BIZ (Bedrijven Investeringszone). In een BIZnis , zoals SIM ze noemt, committeren de bedrijven op een industrieterrein zich om samen te werken rond verschillende gekozen thema’s, ook op het gebied van energie en duurzaamheid. Begin oktober start de communicatiecampagne van SIM. In december 2022 wordt duidelijk hoeveel bedrijven op de afzonderlijke 4 industrieterreinen de komst van een BIZnis omarmen en zich daarmee ook committeren om financieel bij te dragen aan de gezamenlijke thema’s.
Op basis van de praktische voorbeelden en tips van de vijf sprekers over ‘wat wel kan’ zijn we met de 34 sessie-deelnemers in vier groepen aan de slag gegaan met diverse thema’s. Hierbij de eerste feedback vanuit de groepen:
- opwek, opslag & laadinfra: samenwerking noodzakelijk voor gezonde BuCa (organiseren en aanjagen) ! blijf besparen. En ga op zoek naar die maatregel waar je het best je €’s op in kan zetten.
- energiebesparingsplicht: de toekomst ligt bij elektrificatie; reductie CO2-uitstoot en e-besparing; deel kennis (regels) en ervaringen (praktijk) in gezamenlijke sessies.
- beperkingen infrastructuur: langdurige besluitvorming, vergunningen en juridisch kader; technische congestieoplossingen mogen juridisch niet.
- integrale duurzaamheidsopgave: betekent alle onderdelen van de energietransitie meenemen; samen (in gebied of cluster) komen tot een integrale, collectieve oplossingsrichtingen (efficiënt gebruik infrastructuur).
De volgende MEA-kennissessie vindt plaats op 1 december bij Sappi. We hopen dat jullie er dan weer bij zijn !
